Union Professionnelle d'Architectes
Beroepsunie Van Architecten

RECHTEN EN BEROEPSPLICHTEN VAN DEN BOUWMEESTER EN MINIMUM-BAREMA VOOR EERELOON

(Koninklijke Bond der Bouwmeestersmaatschappijen van België — 12 Juli 1934)

I. — Algemeene bepalingen.
Art. 1. — De opdracht van den bouwmeester vangt aan op het oogenblik dat de eigenaar beroep doet op zijn hulp of raad.
De opdracht wordt aanvaard, zoodra de bouwmeester zijn studie begint of enige werkzaamheid, daaraan verbonden, aanvat.
De opdracht en hare aanvaarding kunnen mondelings geschieden, maar het is hoogst wenschelijk dat de bouwmeester zijn kliënt kennis zou geven van het huidig barema, dat de rechten en plichten van beide partijen bepaalt.

Art. 2. — De bouwmeester zal het tarief voor eereloon bepalen dat op de betrokken werken moet toegepast worden. In geval van meeningsverschil handelen de partijen zoals beschreven in art. 21 hierna.

Art. 3. — Wanneer de uitvoering der werken geen plaats grijpt, zal het eereloon berekend worden op basis van het totaal bedrag der aanbesteding. Bij gebrek aan aanbesteding zal men zich beroepen op de schatting door den bouwmeester opgemaakt.

Art. 4. — Wanneer door een eigenaar meerdere bouwmeesters — welke geen vennoten zijn — in samenwerking met een werk gelast worden, zal het eereloon met 30 % verhoogd worden, behoudens overeenkomst over een hooger percentage.

Art. 5. — Wanneer de eigenaar meer dan twee vóórontwerpen vergt, zal elke bijkomende schets betaald worden aan de percentage aan het vóórontwerp toegekend.

Art. 6. — Voor werken uit te voeren buiten zijn gewone verblijfplaats zal de bouwmeester recht hebben. behalve de hieronder bepaalde honoraria, op eene bijkomende vergoeding voor reiskosten, verblijfskosten, enz. Deze vergoeding is te rekenen aan :
    1 % voor werken uit te voeren op meer dan 10 km. afstand.
    2 % voor werken uit te voeren op meer dan 100 km. afstand. (Doch binnen 's lands grenzen)

II. — Bepaling der prestaties van den bouwmeester.

Art. 7. — Het werk door den bouwmeester te leveren, verdeelt zich als volgt :
a) Het voorontwerp, enkel met plans op kleine schaal, voldoende om zich een algemeen begrip van het werk te vormen. (Hoogstens 2 varianten).
b) Het uitvoeringsontwerp met de noodige plans om tot de aanbesteding over te gaan. (maximum 3 exemplaren).
c) Lastkohier of beschrijvend bestek met bepaling der voorwaarden onder dewelke het werk uit te voeren is.
d) Uitvoeringsdetails naar keus en onder leiding van den bouwmeester op te maken om de uitvoering van het werk mogelijk te maken overeenkomstig het aangenomen ontwerp.
e) De aanbesteding en algemene leiding der werken.
f) Het nazicht der afrekeningen, opstel der betalingsmandaten en opmaken der eindafrekening.

Art. 8. — Het eereloon wordt berekend voor algemeen ondernemingen volgens tarieven I, II of III, naar gelang den aard der gebouwen.
In geval van gedeeltelijke ondernemingen welke afzonderlijke overeenkomsten zouden daarstellen — zullen de algemeene tarieven met 1 % vermeerderd worden.
Het eereloon is te berekenen op het totaal bedrag der uitgave zonder iets uit te zonderen of voor te behouden.
Algemeen tarief of onderverdeeld tarief, op het totaal bedrag toegepast of hij gebrek daaraan op het voorgenomen bedrag ; elk gebouw beschouwd als volkomen vrijstaande, dus met gevels en zijmuren inbegrepen.
Het eereloon is te berekenen op de normale handelsprijzen in de streek, voor uitvoering in nieuwe materialen, afgezien dus van alle buitengewone kortingen of toegevingen welke de aannemers of leveranciers aan den eigenaar zouden verleenen.
Onderhoudswerken. voor dewelke noch plans noch bestek op te maken zijn, maar welke eene meer nauwgezette leiding en scherp toezicht vergen, zullen te vergoeden zijn hij het algemeen percent hieronder bepaald :

Minimum-eereloon.

TARIEF I : Werkmanswoningen en gewone boerenwoningen, nijverheidsgebouwen, in zooverre het zeer eenvoudige constructies zijn ; wat ook het totale bedrag weze :
    Algemeen tarief        5 %
    Onderverdecling :
    a) vóórontwerp            1 %
    b) uitvoeringsontwerp            1,50 %
    c) lastkohier of beschrijvend bestek    0,50 %
    d) uitvoeringsdetails            0,75 %
    e) leiding                1 %
    f) nazicht der rekeningen        0,25 %

TARIEF II: Woningen, meergezinshuizen, handelshuizen, openbare gebouwen. wat ook het totale bedrag weze :
    Algemeen tarief        6 %
    Onderverdeeling :
    a) voorontwerp            1 %
    b) uitvoeringsontwerp            1,75 %
    c) lastkohier of beschrijvend bestek    0,75 %
    d) uitvoeringsdetails            1 %
    e) leiding                1,25 %
    f) nazicht der rekeningen        0,25 %

TARIEF III : Veranderingen, inrichtingswerk of vergrootingen, monumenten, paviljoenen, tentoonstellingstands, winkelpuien. Versiering en bemeubeling.
    Algemeen tarief        10 %
    Onderverdeeling :
    a) voorontwerp            2 %
    b) uitvoeringsontwerp            3 %
    c) lastkohier of beschrijvend bestek    0,75 %
    d) uitvoeringsdetails            2 %
    e) leiding                2 %
    f) nazicht der rekeningen        0,25 %
    Opmetingen van bestaande gehouwen worden bij afzonderlijke staten aangerekend.

WIJZE VAN BETALING

De betaling der honoraria zal gebeuren als volgt :
zoowel voor     a) een algemeene aanneming;
        b) een aanneming door verschillende onderaannemers;
        c) een aanneming op prijsbordereel;
    50 % hij het overmaken van het dossier voor aanbesteding of prijsopgave;
    25 % hij het onderdak brengen.
Voor veranderingen, inrichtingswerken en vergrootingen zullen deze betalingen geschieden bij de uitkeering der eerste afkorting aan den aannemer. Het saldo bij de afgifte door den bouwmeester van het proces-verbaal van overname.
Om het bedrag van de eerste en tweede betalingen vast te stellen, zullen de werken voorloopig en bij benadering geschat worden. Deze schatting geldt enkel ten titel van inlichting en stelt geenszins de werkelijke eindkostprijs der werken vast. Bij de betaling van het solda zal het bedrag berekend wordt op den totalen werkelijken kostprijs der werken, zonder iets uit te zonderen of iets voor te behouden (Art. 8 van het barema). Bij dit bedrag zullen alle bijkomende kosten voor vervoer, verplaatsing, verblijf, enz., desgevallend gevoegd worden.
De bouwmeester mag, om eerste onkosten te dekken, een voorschot vragen op het bedrag zijner honoraria. Dit voorschot zal gestort worden binnen de 8 dagen van de overeenkomst tusschen bouwbeer en bouwmeester of de onderteekening van het contract. De bouwmeester zal bet bedrag van dit voorschot vaststellen, doch dit laatste mag 1/5 der voorgenomen honoraria niet te boven gaan.

III. — Afzonderlijke werkzaamheden.

Art. 9. — Deze werkzaamheden behelzen namelijk :
a) Voorafgaandelijke, samenvallende of achternakomende bezigheden met betrekking op het ontwerpen of de uitvoering van een werk, maar welke geen deel uitmaken van de normale verplichtingen van den bouwmeester.
b) Afzonderlijke bezigheden buiten de studie van een bepaald ontwerp : schriftelijke of mondelinge raadplegingen, verslagen, memories of welkdanige prestaties.
Al deze werkzaamheden zijn te vergoeden in verhouding met den tijd welke er aan besteed werd met een minimum van één uur te rekenen voor elke afzonderlijke prestatie.
Bij gebeurlijk geval, vanaf het vertrek van den architect uit zijne woning, tot aan den terugkeer derzelve, wordt ieder uur aan 50 frank gerekend.
e) Reiskosten in tweede klas op het Belgisch spoor en eerste klas in het buitenland : volgens gedetailleerde opgave. De tijd doorgebracht per uur te rekenen zooals hierboven.
d) Alle verplaatsingskosten per rijtuig, auto, enz. — niet inachtneming van tijdrekening —volgens detailstaat zooals hierboven.
e) Verblijfskosten. Voeding en logement, voor zooveel de verplaatsing een dag overtreft, per dag : fr. 100,-.
Voor een verplaatsing (heen en weer) binnen den dag, voedingskosten
            – per halven dag fr. 50,-.
            – per dag : fr. 75,-.
f) Verschillende uitgaven op gedetailleerde staten te vermelden.

IV. — Bijzonder toezicht der werken.
Art. 10. — Wanneer bijzonder personeel gelast moet werden niet het bestendig toezicht der werken. zal dit benoemd en ontlast werden door den bouwmeester.
Dit personeel zal onder zijne leiding staan.
Alle welkdanige kosten door dit toezicht veroorzaakt blijven uitsluitend ten laste van den eigenaar.

V. — Verplichtingen van den bouwmeester.
Art. 11. — De eigenaar zal aan den bouwmeester een omstandig programma van de opdracht overhandigen. Vóórontwerp en uitvoeringsontwerp zullen aan dit programma moeten beantwoorden.
Indien de uitvoering van het voorgestelde programma onmogelijk of gevaarlijk moest zijn, is de bouwmeester verplicht de eigenaar daarvan in kennis te stellen, vooraleer zijne werkzaamheden voort te zetten.
Art. 12. — Indien de eigenaar bij de opdracht de grens zijner financieele mogelijkheden niet heeft doen kennen aan den bouwmeester, is deze gerechtigd volledig eereloon te eischen indien de noodige uitgaaf de inzichten van den eigenaar overtrof.

VI. — Verantwoordelijkheid ven den bouwmeester.
Art. 13. — De bouwmeester is verantwoordelijk ten opzichte van den eigenaar voor alle schade berokkend door fouten, door hem zelf af zijn personeel begaan, in de uitvoering van de opdracht.

VII. — Bevoegdheid van den bouwmeester.
Art 14. — Tijdens de uitvoering der werken is de bouwmeester gemachtigd alle veranderingen aan zijn ontwerp te brengen welke hij noodzakelijk zal oordelen onder technisch of esthetisch oogpunt, voor zooveel zij geene meerderuitgave meeslepen.

VIII. — Einde van de opdracht.
Art. 15. — Indien de eigenaar, vóór het voltrekken der werken, zonder geldige reden een einde stelt aan de opdracht, is hij verplicht, ingevolge art. 1794 van het B. W., den bouwmeester te vergoeden voor alle kosten, werkzaamheden en verlies van hetgeen hij had kunnen winnen bij de volledige uitvoering. In voorkomend gevat wordt de regeling als volgt getroffen :
a) Indien de opzegging gebeurt tijdens het opmaken van het ontwerp, maar vóór den aanvang der werken, zal de bouwmeester recht hebben op het volte eereloon over het opmaken van het ontwerp en de helft van het eereloon betrekkelijk de overige onderdeden der volledige opdracht.
b) Indien de opzegging gebeurt na den aanvang der werken heeft de bouwmeester recht op zijn volledig honorarium. Het tarief voor eereloon zal toegepast worden volgens dit barema en gerekend op het volledig voorziene bedrag, met inbegrip der volledige afwerking en bijkomende inrichtingen.

Art. 16. — De bouwmeester heeft ten allen tijde het recht aan zijne opdracht te verzaken, zelfs wanneer hij reeds zekere ambtsbezigheden zou uitgevoerd hebben.
In dit geval verzaakt hij ook aan alle recht op eereloon.
Indien de bouwmeester echter alleen van zijne opdracht afziet, om redenen uitsluitend veroorzaakt door den eigenaar, heeft hij recht op volledig eereloon, behoudens schadevergoeding voor kosten en uitgaven.

Art. 17. — Bij afsterven van den bouwmeester eindigt de opdracht. De erfgenamen hebben recht op het honorarium, vergelding voor kosten, enz.. naar verhouding der volbrachte ambtsbezigheden en den staat van afwerking van het gebouw.
Indien de eigenaar het ontwerp wil uitvoeren of de werken wil doorvoeren, is het wenschelijk dat de erfgenamen geraadpleegd zouden worden over de keus van den nieuwen bouwmeester aan wien deze opdracht zou toevertrouwd worden.

IX. — Eigendom en auteursrechten.

Art. 18. Schetsen, oorspronkelijke teekeningen, bestek en lastkohier blijven den eigendom van den bouwmeester.

Art. 19. De bouwmeester alleen heeft het recht van uitvoering en afbeelding van zijn ontwerp, schetsen, teekeningen, modellen, enz. Het feit van ontwerpen, enz., te overhandigen geeft geenszins het recht aan den eigenaar deze uit te voeren of te laten uitvoeren.
Indien de bouwmeester echter zonder voldoende reden van zijn opdracht afziet, moet hij bij — aanmaning van den eigenaar — het recht tot uitvoering toestaan.
De toestand is dezelfde in geval de erfgenamen van den afgestorven bouwmeester op dergelijke wijze zouden handelen.

Art. 20. — De bouwmeester heeft het recht zijn naam te laten plaatsen op een zichtbare plaats van het uitgevoerde werk, in zooverre dit niet aan het gebruik van het werk kan schaden.
Hij is gerechtigd het wegnemen van zijn naam te eischen ingeval de eigenaar, zonder toestemming, veranderingen liet uitvoeren welke de hoedanigheid of het karakter van het werk veranderen.
De bouwmeester mag zijn werk laten fotografeeren, en deze foto's tentoonstellen en publiceeren.

X. — Geschillen.

Art. 21. — Behoudens andere overeenkomst, zal elke betwisting over begrip of toepassing van dit barema beslecht worden door een ter verzoening aangestelden scheidsrechter. Beide partijen zullen over zijne aanstelling overeenkomen. Bij gebrek aan akkoord stelt elke partij een scheidsrechter aan. Voor de eventueel in gebreke blijvende partij zal de Heer Voorzitter van de Rechtbank van Eersten Aanleg de aanstelling doen op verzoek der naarstigste partij.
De aldus benoemde scheidsrechters kunnen naar hun oordeel een derden scheidsrechter aanstellen om te vonnissen.
Bij gebreke aan akkoord hieromtrent zal de aanstelling van den derden scheidsrechter op dezelfde manier door den Heer Voorzitter der Rechtbank van Eersten Aanleg geschieden.
De scheidsrechters worden ontslagen van alle formaliteiten en termijnen van proceduur. De uitspraak van het Scheidsgerecht is bindend voor de partijen, welke verklaren deze te eerbiedigen en uit te voeren, en verzaken aan elk beroep in verbreking of bij burgerlijk geding.
De kosten voor het Scheidsgerecht worden voorloopig gedragen door de aanleggende partij en verdeeld volgens uitspraak der scheidsrechters.

Huidig barema vervangt en vernietigt alle voorgaande.
Opgemaakt en goedgekeurd, 12 Juli 1934 door Koninklijke Bond der Bouwmeestersmaatschappijen van België.

De Sekretaris,
L. DAVID.

De Voorzitter,
P. VERBRUGGEN.

N. B. — Te verschijnen in onze toekomende uitgave :
a) Nieuw barema van de eerlonen, ter studie in de Federatie van Bouwkundigen ;
b) Barema voor schattingen ;
c) Barema voor urbanisatiewerken ;
d) Barema voor werken uitgegeven door Nationale Maatschappij voor Goedkope Woningen en Woonvertrekken.

bron: http://www.fab-arch.be/