Naar inhoud

UPA-BUA Union Professionnelle d'Architectes
Beroepsunie Van Architecten

Kent u de patroonheilige der architecten?

Hoewel dit begrip inmiddels enigszins achterhaald is, willen nieuwsgierige architecten wel eens weten wie hun patroonheilige is.
Sommigen zullen Sint-Lucas citeren, maar hij is de patroonheilige van de kunstenaars (samen met de gelukzalige Fra Angelico) en vooral van de schilders en beeldhouwers (kwatongen beweren dat de Sint-Lucas ook de patroonheilige van de artsen is omdat het beroepen zijn die toelieten vrouwen naakt te zien).

In feite is de patroonheilige van de architecten de apostel Sint-Thomas (hoewel ook Sint-Benedictus van Nursia, Sint-Raymundus en, in Libanon, Sint-Barbara wel eens geciteerd worden).
We weten dat Thomas een Jood uit Galilea was en een van de twaalf apostelen van Jezus.  Het evangelie geeft hem volgens Johannes een bijzondere plaats: Thomas twijfelt aan de opstanding van Jezus Christus, wat hem tot het symbool van religieus ongeloof maakt. Volgens verschillende tradities zou hij de "blijde boodschap" tot in Zuid-India hebben gebracht (in 52), waar hij als de stichter van de Kerk beschouwd wordt. Hij zou er als martelaar gestorven zijn in de jaren 70.

De traditionele iconografie toont de heilige Thomas die een zwaard of een speer draagt om zijn martelaarschap op te roepen. Maar omdat de Sint-Thomas de beschermheilige is van architecten, metselaars, landmeters en steenhouwers (daar hij volgens de Gouden Legende zijn carrière beëindigde met het bouwen van een paleis in India voor de Indo-Partheense koning van Taxila, Gondophares), is zijn ander attribuut (vanaf de 13e eeuw) een winkelhaak, een werktuig dat volgens sommigen perfect past bij zijn vierkant karakter, waardoor hij de beschermheilige is van degenen die van rechte hoeken houden.

Het is dan ook begrijpelijk dat terug te vinden is in de naam van de eerste beroeps- en cultuurvereniging die verbonden is aan de Sint-Lucas scholen, namelijk de Gilde van Sint-Thomas en Sint-Lucas, die op 21 september 1863 in Maastricht opgericht werd (hun bulletin kwam tot 1914 uit). In de kalender der heiligen wordt de feestdag van Sint-Thomas van de architecten op 3 juli gevierd.

Laten we tenslotte ook de patroonheiligen vermelden van enkele andere verwante disciplines :

  • expert-landmeters (in België) : Sint-Barbara (deze zou oorspronkelijk afkomstig zijn van de ‘Mijnlandmeters’)
  • ingenieurs : Sint-Patrick (Patrick van Ierland), Sint-Barbara (in België of meer bepaald voor de Mijningenieurs), Sint-Wilhelmus en voor de bouwkundig ingenieurs, Sint-Benezet (bouwer van de Pont d'Avignon).
  • laatkomers : (een oude gewoonte vaak aan architecten toegekend, altijd overwerkt en gehaast) : sint-juttemis.