De verdwenen organisaties van de Belgische architectuur
Sinds de Palladio-vereniging, opgericht in 1842 door enkele studenten van de Brusselse Academie voor Schone Kunsten, die de eerste vereniging van architecten in België was (de allereerste vereniging van architecten, de "Archiects' Club" die in 1791 in Groot-Brittannië werd opgericht), zijn er vele verenigingen van allerlei aard ontstaan.
Association des Architectes des Provinces de Namur et de Luxembourg (AAPNL)
Deze organisatie wordt benoemd onder de partners van de Algemene Bowcatalogus n°2 van 1951
ABAC
Organisatie van architecten opgericht in 1994 (waarvoor we geen nieuws hebben).
Actions Communes des Associations d’Architectes francophones et germanophones de Belgique (ACA)
Eind 2004 heeft deze kortstondige feitelijke vereniging een aantal beroepsverenigingen (AAAM's, AABW, A-B, ARAC, ARAHO, ARALg, SRAVE, UPA)-BUA bijeengebracht om na te denken over de hervorming van de Orde. In 2005 zal zij voorstellen indienen voor de hervorming van de Orde en zal zij aan de basis liggen van de oprichting van de "Groupe de Bouge", die gedurende enkele maanden zal werken aan het bepalen van de positie van de Franstalige architecten in verband met de hervorming. Op 7 maart 2007 zullen de Franstalige beroepsverenigingen, die in het kader van de Actions Communes des Architectes bijeenkomen, beslissen om de Franstalige vleugel van de verenigingswereld (SAF) te reorganiseren door de oprichting van twee regionale structuren: een Association Wallonne des Architectes (AWA, die de UWA wordt: Union Wallonne des Architectes) en een Association Bruxelloise des Architectes (ABA, die dan de AriB wordt: Architecten in Brussel).
ARCH-B
Contactgroep voor stadsplanning in Brussel, waarin vertegenwoordigers van de raden en beroepsverenigingen van het gewest zijn samengebracht en die in 1993 werd opgericht (maar sindsdien is verdwenen).
Architecture-Recherche-Communication (ARC)Een vereniging van alumni van het Institut Saint-Luc in Brussel, opgericht in 1980, die jarenlang architectuurbezoeken organiseerde en vervolgens in het begin van de jaren 2000 verdween.
ARCHINTER
Deze in 1984 opgerichte vereniging, die het FAB en de Orde samenbracht, had als opdracht de internationale betrekkingen van haar leden op het gebied van de architectuur te coördineren en te bevorderen. Het werd in 2000 afgeschaft (zonder ooit echt van start te gaan) terwijl een protocol werd ondertekend tussen het CNOA en het FAB om samen de vertegenwoordiging van de Belgische architecten in de internationale instanties (ACE en UIA) te verzekeren, waarbij het CNOA de kosten voor zijn rekening neemt. Deze overeenkomst zal echter in 2016 worden beëindigd (het CNOA zal zijn vertegenwoordiging binnen de UIA opgeven).
Architectenkamer van Vlaams-Brabant (AkVB)
Nieuwe naam aangenomen in 2001 door SKAL (Syndicale Kamer van de Architecten van Leuven).
Architectenunie (AU)
Vereniging opgericht door de fusie in 1980 van de VAV (Vlaamse Architecten Vereniging) en de KMBA (Koninklijke Maatschappij der Bouwmeesters van Antwerpen), die werd ontbonden toen de AVPL (Architectenvereniging van de Provincie Limburg) NAV-PL werd en zich aansloot bij de structuren van NAV en UNIZO.
Architectes Belges Indépendants (ABI)
Vereniging die in 1974 werd opgericht om de specifieke eisen van de onafhankelijke status te herformuleren en die in 1981 zal verdwijnen.
Architectes-Services (AS)
Dienstverleningsbedrijf, opgericht in 1982, onder auspiciën van het FAB (en naar het voorbeeld van de BVA-Diensbetoon). Zij zal gegroepeerde professionele verzekeringscontracten aanbieden of een drukkerijdienst voor bouwplaatsborden die door de Orde worden opgelegd. Dit genereus initiatief zal helaas, net als zoveel andere, in de jaren negentig van de vorige eeuw verdwijnen.
Architecture en Scène
Reflectiegroep die onder meer debatten organiseerde in de Mirano in Brussel in 2010.
Architectuur Promotie Provincie Antwerpen (APPA)
VZW opgericht in 1992.
Architectuurwijzer
VZW opgericht in 1992.
Architektenvereniging van de Provincie Limburg (AVPL)
Beroepsvereniging die in 1980 fuseerde met de VAV (Vlaamse Architecen Vereniging) tot de Architektenunie (AU). Het had in 1963 nog 66 leden.
Association des Architectes Wallons (AWA)
Efemere organisatie, opgericht op initiatief van het ACA in 2007 en die aan de basis zal liggen van de oprichting, in 2008, van de UWA (Union Wallonne des Architectes).
Association Bruxelloise des Architectes (ABA)
Efemere organisatie, opgericht op initiatief van het ACA in 2007 en die aan de basis zal liggen van de oprichting, in 2008, van de AriB (Architecten in Brussel).
Association Professionnelle des Architectes Belges (APAB)
Vereniging die het tijdschrift "Le Document - Architectuurtechniek" zal uitgeven van 1924 tot minstens 1934.
Association des Architectes de la Province du Luxembourg (AAPL)
Professionële vereniging lid van FAB en UWA, gesticht in 1956
Association Royale des Architectes de Bruxelles (ARAB)
De in 1898 opgerichte vereniging, die zeer actief was (ze nam deel aan de oprichting van het Centre de Documentation du Bâtiment in 1933 en publiceerde een bestek), maar die na de Tweede Wereldoorlog verdween.
Vereniging van architecten van de Academie van Gent
Vereniging actief in 1935.
Association des Architectes des Provinces de Namur et du Luxembourg
Beroepsvereniging die in 1938 verdween.
Vereniging van de Belgische Architectuurinstituten (AIAB) Association des Instituts d’Architecture de Belgique
Tweetalige vereniging opgericht in 1994, op initiatief van het bureau Ytong: het doel was het organiseren van verschillende evenementen voor architectuurstudenten (dit was een initiatief dat gesteund werd door een reeks bedrijven en federaties van producenten van bouwmaterialen).
Association des Jeunes Architectes de Bruxelles
Vereniging die in 1905 een van de oprichters van het FAB was.
Association des Jeunes Architectes de Liège
Vereniging die in 1905 een van de oprichters van het FAB was (zie ook: Société des Jeunes Architectes de Liège).
Syndicale des Architectes du Tournaisis
Vereniging actief in 1935.
Bond van Vlaamse Architecten (BVA)
Voormalige naam van de Beroepsvereniging van Vlaamse Architecten tussen haar oprichting in 1975 en 2005.
BVA Dienstbetoon
Een servicebedrijf dat in de jaren tachtig is opgericht door de BVA (Bond van Vlaamse Architecten). Dit dienstenorgaan was verantwoordelijk voor de activiteiten en publicaties van de BVA (nieuwsbrief, standaarddocumenten, enz.).
Centre de Documentation du Bâtiment (CDB)
Visionaire dienst opgericht in 1933 op initiatief van de ARAB, CSAB, SBUAM en UPA-BUA. Dit centrum, gevestigd in een groot herenhuis in de Wetstraat (waar de hoofdzetel van deze verenigingen was gevestigd), omvatte vergaderzalen, een vergaderzaal, een "matériauthèque", een reproductiedienst voor plannen en, op de begane grond, een permanente tentoonstelling van bouwmaterialen en -producten.
Centre d'Information en Matière Architecturale (CIMA)
Dienst die in 1932 werd opgericht onder het beschermheerschap van het FAB en in nauwe samenwerking met het OREX.
Centrum voor Architectuuronderzoek (CAO)
Onderzoekscentrum in Sint-Lukas, dat in 1995 onder meer een enquête over stages organiseerde op verzoek van het CNOA.
Chambre des Architectes de Belgique (CAB)
Deze vereniging had in 1963 30 leden (niet te verwarren met de andere KBO: de Compagnie des Architectes de Belgique).
Chambre Syndicale des Architectes de Belgique (CSAB)
Een eerste vereniging met deze naam was een van de oprichters van het FAB in 1905 en van het Centre de Documentation du Bâtiment in 1933. Een tweede zal zich met name kenbaar maken door in 1971 de deur van een BTW-controlekantoor te openen om voor de architecten de betaling van de BTW te eisen nadat deze is betaald (en niet bij de facturering). Het zal twee jaar actief zijn.
Collectif DISTURB
Het Brusselse multidisciplinaire collectief (met name bestaande uit leerkrachten van ISA La Cambre) dat in 2000 werd opgericht ter gelegenheid van het debat over de Martini- en Lotto-toren, heeft tot doel het debat over architectuur en stedenbouw in Brussel te bevorderen, de procedures te herzien, de participatie en de kwaliteit van de architectuur aan te moedigen en het naoorlogse erfgoed te herwaarderen.
Compagnie des Architectes de Belgique (CAB)
Vereniging die in 1979 in Luik werd opgericht, maar die een vrij kort leven zal hebben (niet te verwarren met de andere KBO: de Kamer van Architecten van België).
Concertation des Architectes francophones et germanophones
Reflectiegroep van Franstalige architecten, opgericht in 2005 door vertegenwoordigers van de vijf Franstalige provincieraden en de belangrijkste beroepsverenigingen (FAB, ARAC, ARALg, ARAHO, AAAM, CAB, CSAB, SCAB, UPA-BUA) om een gemeenschappelijk standpunt van Franstalige architecten over de hervorming van de Orde te ontwikkelen, als reactie op de Vlaamse standpuntnota's van NeRoA.
Concertation Permanente - Permanente Overleg (CPO)
Dit zuiver informatieve orgaan, dat in 1995 op initiatief van het CNOA is opgericht met het oog op de coördinatie van het optreden van de Orde en de verenigingswereld, zal min of meer regelmatig bijeenkomen, afhankelijk van de motivatie van de voorzitters van de Orde. Na de voorbeschikking in 2008 zal deze functie aan Vlaamse zijde worden verzekerd door het VPO (dat reeds bestond) en aan Franse zijde door de oprichting van de Brusselse en Waalse Kamer die vanaf 2016 zuiver ordinaal zullen worden.
Conférence des Jeunes Architectes de Bruxelles
Vereniging opgericht in 1938 als onderdeel van de SCAB (waarvan het hoofdkwartier wordt gedeeld) en die in 1941 zal worden ontbonden.
Coördinatie-Logistiek-Communicatie (COLOCO) Coordination-Logistique-Communication
Overlegorgaan tussen de Orde en het FAB dat in 1993 werd opgericht om het project voor de oprichting van een Nationaal Architectuurinstituut (INA) voor te bereiden.
Fédération Bruxelloise de l’Urbanisme (FBU)
Vereniging, opgericht in 1989, die regelmatig een architectuurprijs organiseert.
Fédération des Etudiants en Architecture (FEA)
Vereniging opgericht door Franstalige architectuurstudenten, in het kielzog van hun actie tegen het project Grandes Ecoles van minister Lebrun. Dit initiatief zal helaas de intrede in het beroepsleven van zijn leiders niet overleven.
Forum des Architectes
Architectenbeweging voornamelijk actief in Brussel en Brabant, geboren in 1990 als reactie op de invoering van het visum en het lidmaatschapsgeld (hij diende een klacht in bij de Raad van State). Na enkele jaren kandidaten naar de Raad van Brabant te hebben gestuurd, zal deze in 2004 verdwijnen.
Front Wallon des Architectes (FWA)
Een protestbeweging afkomstig uit Henegouwen, die een vereniging van architecten wilde vormen en die in 2010 werd opgericht door de architect Bernard Nizet (die een jaar eerder een beroep had gedaan op de "Rassemblement des Architectes"). De FWA heeft zich door middel van bepaalde acties kenbaar gemaakt, maar heeft niet lang geduurd (zoals vaak het geval is bij veel van deze initiatieven).
Groupe d’Action et de Recherches (GAR)
Onderzoekscentrum van de ISA Saint-Luc de Liège.
Groupe de Bouge
De groep werd in 2005 opgericht op initiatief van de "Actions Communes des associations d'architectes de Belgique", die gedurende enkele maanden de positie van de Franstalige architecten in het kader van de hervorming van de Orde zullen bepalen.
Gilde van Sint Thomas en Sint Lucas
In 1863, na de oprichting van de Sint-Lucascholen, publiceerde ze regelmatig een bulletin en organiseerde ze bezoeken tot 1913. We mogen niet vergeten dat de heilige Thomas de patroonheilige van de architecten is en de heilige Lucas de patroonheilige van de schilders en beeldhouwers.
Nationaal Instituut voor Architectuur (INA) Institut National de l'Architecture
In 1993 lanceerde de voorzitter van het CNOA, Bert Robaye, het project om een dergelijk instituut op te richten dat alle onderdelen van het beroep (orde, verenigingen, onderwijsinstellingen en culturele instellingen) zou samenbrengen. Ter voorbereiding van dit project zal een overleg tussen de Orde en het FAB, COLOCO (Coordination-Logistic-Communication), een gedetailleerd overzicht maken van de bestaande professionele structuren, maar het INA zal uiteindelijk niet het licht zien.
International Relations of the Belgian Architects (IRBA ou IBA)
De oprichting van deze coördinatiegroep voor de "Buitenlandse Zaken van de Belgische Architecten" had tot doel de acties tussen de Orde en de verenigingswereld te coördineren en zich te ontdoen van de geschillen die ontstonden door de wens van de NAV om betrokken te zijn bij de vertegenwoordiging van België binnen, in het bijzonder, de ACE. Dit initiatief (op initiatief van de voorzitter van het FAB) dat in 2007 wordt overwogen, zal helaas worden geblokkeerd door de standpunten van beide partijen en vervolgens door de regeringscommissaris (die binnen het CNOA door de minister is ingevoerd ter gelegenheid van de hervorming van de Orde).
Jeunes Architectes de Belgique (JAB)
Informele vereniging opgericht in 2008, ter gelegenheid van de ontvangst van stagiairs van de Raad van Brussel-Hoofdstad en Waals-Brabant, die campagne voerde voor de verdediging van jonge medewerkers van architectenbureaus, maar na enkele jaren van vergaderingen (de "JAB-Cafés") en sporadische activiteiten uit de lucht kwam vallen.
Konfrontatie met Moderne Architectuur (KoMA)
Vereniging opgericht in 1990.
Koninklijke Maatschappij der Bouwmeesters van Antwerpen (KMBA) Vennootschap opgericht in 1848 (onder de naam 'Koninklijke Vereniging van Architecten van Antwerpen'), die in 1980 fuseerde met de Vlaamse Architektenvereniging (VAV) tot de Architektenunie (AU). Deze vereniging had in 1963 nog 227 leden (+35 leden voor de afdeling KMBA Mechelen).
Koninklijke Vereniging der Bouwmeesters van Oost-Vlaanderen (KVBOV)
Beroepsvereniging opgericht in 1872, onder de naam "Koninklijke Unie van Architecten van Oost-Vlaanderen" (URAFO). Het had in 1963 nog meer dan honderd leden.
Les Architectes Réduits au Silence (ARS)
Een beweging die zich vooral bekend heeft gemaakt door zich vast te ketenen aan de auto van Prins Laurent, tijdens een officieel bezoek aan Mons (begin jaren 2000).
Ligue des Architectes et des Artisans du Bâtiment
Vereniging die actief was tussen 1907 en 1911.
Nationaal Architectenverbond (NAV)
Vlaamse beroepsvereniging opgericht in 1953 die nog steeds actief is, maar dan onder de naam "Netwerk Architecten Vlaanderen".
Nederlandstalige Raden van de Orde van Architecten (NeRoA)
Een feitelijke vereniging die in 2004 werd opgericht naar aanleiding van een in Gent georganiseerd cultureel evenement (door de Raad van de Orde van de Provincie Oost-Vlaanderen, de Conferentie van voorzitters van de Vlaamse Provincies en de Vlaamse afgevaardigden van de Nationale Raad), waarbij eenzijdig werd beslist om de Orde van architecten op te splitsen in twee afzonderlijke ordes, een Nederlandstalige en een Franstalige, wat het begin was van de besprekingen over de verdeling van de Orde. Zij zal in september 2005 worden vervangen door een andere feitelijke vereniging: de "Vlaamse Raad van de Ordre van Architecten feitelijke vereniging".
Partners in de architectuur in België (PAB) Partenaires de l'Architecture en Belgique
Deze vzw, die in 1987 op initiatief van het FAB en zijn voorzitter Pierre Sauveur werd opgericht, had tot doel de activiteiten van het FAB financieel te ondersteunen door een band te creëren tussen de verenigingen en de adverteerders. Het werd in 1996 voor hetzelfde doel vervangen door PARQ (Partenaires pour une Architecture de Qualité).
Royale Union Professionnelle des Architectes de l’Arrondissement judiciaire de Tournai (RUPAT)
Deze verdwenen vereniging is vervangen door de ARAHO (Association Royale des Architectes du Hainaut Oriental).
Service pour les Architectes Wallons (SAW)
Dit initiatief, dat in 2007 door de Vlaamse NAV werd gelanceerd toen de Franstalige verenigingswereld zich probeerde te reorganiseren, had tot doel de markt van de dienstverlening aan architecten te exploiteren die door deze laatste onvoldoende werd opgevangen. Het was ook de bedoeling om NAV de nationale status te geven die het mogelijk zou hebben gemaakt om België te vertegenwoordigen binnen de ACE (naast de Orde en het FAB). Een "territorialiteits"-overeenkomst, die uiteindelijk tussen de ACA en de NAV wordt gesloten, zal in 2008 een einde maken aan deze poging.
Société Belge des Urbanistes et des Architectes Moderniste (SBUAM)
Vereniging opgericht in de jaren 1930, in de beweging van de CIAM die in 1971 zal verdwijnen door de integratie van de SCAB.
Société Centrale d'Architecture de Belgique (SCAB)
Het is een belangrijke vereniging die in 1872 in Brussel werd opgericht en die zeer actief zal zijn in het verenigingslandschap. Het zal met name het 1ste congres van Belgische architecten organiseren, dat de basis zal vormen voor de oprichting van het FAB, waarvan het een van de stichtende verenigingen zal zijn. Na de verdwijning, in 2004, van de SRBII (Koninklijke Belgische Vereniging van Ingenieurs en Industriëlen) (waarvan zij de lokalen van het Hotel d'Arenberg deelde), zal het worden ondergebracht bij het Maison des Architectes, maar in 2009 zal het verdwijnen.
Société des Architectes de Flandre Orientale
Vereniging opgericht in 1888, onder auspiciën van de faculteit van de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten in Gent.
Société des Architectes diplômés de l'Académie royale des Beaux-Arts de Bruxelles (SADBr)
Vereniging opgericht in 1936, die in 2018 zal worden geïntegreerd in de Alumnivereniging van de Faculteit der Architectuur La Cambre-Horta.
Société des Architectes du Centre (SAC)
Vereniging opgericht in 1905 in Henegouwen. Het had 29 leden in 1963.
Société des Architectes du Congo Belge et du Rwanda-Burundi
Een bedrijf dat in ieder geval in 1955 actief was.
Société des Architectes Francophones (SAF)
Informele federatie van beroepsverenigingen die lid zijn van het FAB, opgericht in 1980, als tegenhanger van de BVA (Bond van Vlaamse Architecten) als Franstalige vleugel van het FAB, maar die echter nooit wettelijk zal bestaan. Net als de BVA had het in de jaren tachtig een servicebedrijf (SAF Services) ontwikkeld. Het zal verdwijnen tijdens de reorganisatie van de associatieve structuren die worden vervangen door de AriB (Architecten in Brussel) en de UWA (Union Wallonne des Architectes).
SAF Services
Dienstverleningsbedrijf opgericht in 2001, op initiatief van het SAF.
Société des Ingénieurs-Architectes sortis des universités de Belgique
Vereniging opgericht rond 1935.
Société des Jeunes Architectes de Liège
Vereniging opgericht in 1875 (zie ook: Association des Jeunes Architectes de Liège).
Société Palladio
Het was waarschijnlijk de eerste vereniging van architecten in België, opgericht in 1842 door enkele studenten van de Academie voor Schone Kunsten in Brussel en bedoeld om de architectuur te promoten en de professionele belangen van architecten te verdedigen.
Société Royale des Architectes d’Anvers (SRAA)
Beroepsvereniging opgericht in 1848, die later de KMBA (Koninklijke Maatschappij der Bouwmeesters van Antwerpen) werd. Het zal een van de stichtende verenigingen van het FAB zijn.
Stichting Architectuurmuseum (SAM)
Dit architectonische museumproject, dat in 1983 van start ging, werd helaas in 1992 verlaten bij gebrek aan financiële middelen.
Syndicale Kamer van de Architecten van Leuven (SKAL)
Beroepsvereniging die in 2001 de AkVB (Architectenkamer van Vlaams-Brabant) zal worden.
Syndicat National des Architectes de Belgique (SNAB)
Opgericht in 1963, was het vooral bekend door zijn jaarlijkse publicaties van eisen, maar zal officieel doorgaan tot de dood in 2002 van zijn voorzitter en oprichter, Igor Favichevitch.
Unie van Staats- en Overheidsarchitecten (USOA) Union des Architectes de l'Etat et des Services Publics (UAESP)
Opgericht in 1951, werd het in 1988 de Unie van Ambtenarenarchitecten (UAF) die eind jaren negentig verdween. Onder de naam Union of State Architects had het in 1963 130 leden.
Union des Architectes Fonctionnaires (UAF) Unie van de Architecten Ambtenaren (UAA)
Het werd in 1988 opgericht door de Union of State and Public Service Architects (UAESP) en zal in 1997 verdwijnen na enkele jaren van moeizaam bestaan.
Union professionnelle des Ingénieurs industriels et des Architectes de la SNCB (UIASC)
Vereniging opgericht in 1988.
Union Royale des Architectes de Flandre Orientale (URAFO)
Vereniging opgericht in 1887 die later de Koninklijke Vereniging der Bouwmeesters van Oost-Vlaanderen (KVBOV) werd.
Vlaamse Architektenvereniging (VAV)
Een beroepsvereniging die in 1980 fuseerde met de Koninklijke Maatschappij der Bouwmeesters van Antwerpen (KMBA) tot de Architektenunie (AU). Het had meer dan 150 leden in 1963.
Vlaamse Overleg (VO)
Dit orgaan, dat in 1990 werd opgericht en waarin regelmatig vertegenwoordigers van de raden van de Orde en van de Vlaamse beroepsverenigingen zitting hadden, was een eerste stap in de richting van de regionalisering van de Orde. Het is sindsdien het Vlaamse Permanente Overleg (VPO) geworden.
Vlaams Platform Architectuur Discipline (VPAD)
Een platform voor uitwisseling tussen gewone, associatieve en academische instanties, dat in november 2013 een colloquium "Faculteit & Beroep Architectuur" organiseerde.
Vlaamse Raad van de Orde van Architecten feitelijke vereniging
Orgaan dat in september 2005 NeRoA (Nederlandstalige raden van de Orde van Architecten) opvolgt in het kader van de Vlaamse acties met betrekking tot de splitsing van de Orde.
Werkgroep Noord-Limburgse Architecten (WNLA)
Informele groep voor uitwisseling en reflectie opgericht in 1986.