Naar inhoud

UPA-BUA Union Professionnelle d'Architectes
Beroepsunie Van Architecten

Belgische organisaties voor architectuurgeschiedenis en -cultuur

Centre International pour la Ville et l’Architecture (CIVA)

Dit centrum, dat in 2000 werd opgericht op initiatief van de minister van de Franse Gemeenschap, is de tegenhanger, voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, van de ICA-WB (actief in het Waals Gewest) en de VlAI (actief in het Vlaams Gewest). Het brengt een reeks eerder gecreëerde culturele instanties samen: Archives d'Architecture Moderne, Fondation pour l'Architecture, Fondation Philippe Rotthier, Association Espaces Verts et Art des jardins, Bibliothèque René Pechère, Centre Paul Duvigneaud, Fonds V. G. Martiny Fund.

- Archives d'Architecture Moderne (AAM) : Opgericht in 1968 op initiatief van Maurice Culot, hoogleraar aan La Cambre, om het debat over architectuur en stedenbouw te stimuleren en het erfgoed van de geschiedenis van de moderne architectuur in België te belichten) en, aan Vlaamse zijde, het Sint-Lukasarchief

- Musée d’Architecture « La Loge » : Dit museum, opgericht in 2002, bevindt zich in de lokalen van de voormalige vrijmetselaarsloge, ontworpen door Fernand Bodson in 1934, een gebouw dat lange tijd het Archief van de Moderne Architectuur huisvestte en dat nu tegenover het CIVA staat, waaraan het is verbonden.

- Fondation pour l'Architecture : opgericht in 1986, met als doel de kwaliteit van de architectuur in de breedste zin van het woord te bevorderen. Sinds 2000 maakt het deel uit van de CIVA.

- La Fondation Philippe Rotthier pour l’Architecture : opgericht in 1982, organiseert de driejaarlijkse wedstrijd voor de Europese Prijs voor Stedelijke Reconstructie. Sinds 2000 maakt het deel uit van de CIVA.

Centre d'Information en Architecture, Urbanisme et Design (CIAUD) - Informatiecentrum voor Architectuur, Stedenbouw en Design (ICASD)
Deze vereniging zonder winstoogmerk, opgericht in 1973 en gevestigd in het Architectenhuis, houdt zich voornamelijk bezig met de publicatie van het tijdschrift A+.

Institut Culturel d’Architecture Wallonie-Bruxelles (ICA-WB)
Orgaan dat eind 2019 werd gelanceerd op initiatief van de architectuurcel van de Federatie Wallonië-Brussel en dat wordt gesteund door de Culturele Centra van Namen, Charleroi en Hoei en door Recyclart in Brussel. Haar roeping is het organiseren van installaties, voorstellingen en feesten. Het is de tegenhanger, voor het Waalse Gewest, van het CIVA (actief in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest) en het VlAI (actief in het Vlaamse Gewest).

Koninklijke Academie voor Wetenschappen, Letteren en Schone Kunsten van België
Nederlandstalige tegenhanger van de Koninklijke Academie voor Wetenschappen, Letteren en Schone Kunsten van België, opgericht in 1938.

De huizen van de stedenbouw (RW)

Er zijn er acht, die een netwerk vormen dat verspreid is over heel Wallonië. Een van hun taken is om burgers bewust te maken van ruimtelijke ordeningsvraagstukken en om technische ondersteuning te bieden aan gemeenten.

  • Maison régionale de l'Architecture et de l'Urbanisme de Namur 

  • Maison de l'urbanisme de la région de Charleroi Maison de l'urbanisme de l'arrondissement de Philippeville (Nismes)

  • Maison de l'urbanisme du Brabant wallon (Court-Saint-Etienne)

  • Maison de l'urbanisme "Famenne-Ardenne" (Marloie)

  • Maison de l'urbanisme "Lorraine-Ardenne" (Attert)

  • Maison de l'urbanisme de la région liégeoise (Liège)

  • Les Plus Beaux Villages de Wallonie a.s.b.l. (Crupet)

Royal Academies for Science and the Arts of Belgium (RASAB)
VZW opgericht door de twee Koninklijke Academies (ARB en KVBA) om hun gemeenschappelijke Belgische en internationale belangen en ondernemingen te behartigen.

Sint-Lukas Archief
Opgericht in 1968, op initiatief van HAI Sint-Lukas in Schaarbeek. Deze organisatie kreeg de titel van Cultureel Ambassadeur van Vlaanderen voor de periode 1998-2002.

Fondation Vanhove-Vonnêche
Stichting ter bevordering van de restauratie van oude monumenten, haar doel is de opleiding van de architect restaurateur van historische monumenten. Het organiseert ook een prijs.

Centrum Vlaamse Architectuur Archieven (CVAa)
Centrum opgericht op initiatief van het VlAI (Vlaams Architectuurinstituut) in 2003.

Vlaams Architectuur Instituut (Vai)
Deze organisatie, geïnspireerd door de Nederlandse Nai, die de Vlaamse tegenhanger is van CIVA (actief in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest) en ICA-WB (actief in het Waals Gewest), werd in 2001 opgericht en heeft haar zetel in de Antwerpse Singel. Het is een informatiecentrum dat tot doel heeft het grote publiek, professionals, onderzoekers, de media en de politieke wereld bewust te maken van de hedendaagse architectuur (vooral in Vlaanderen).

Vlaams Platform voor Architectuurdisciplines (vPaD)
Project voorgesteld door de decaan van de faculteit KUL-Sint-Likas, te starten in 2014.

Lokale verenigingen voor de bevordering van de architectuur

Er zijn verschillende groepen opgericht (voornamelijk aan Vlaamse zijde) om de hedendaagse architectuur te promoten door middel van wedstrijden, tentoonstellingen, publicaties en evenementen. Deze omvatten onder andere

  • Architectuur als Buur (Gent) : Vereniging opgericht in 1987.

  • Anno ’02 : Cultuur in de hoek van Vlaanderen. Opgericht in 1998.

  • Architectuur Promotie Provincie Antwerpen (APPA).

  • Stichting Stad en Architectuur (SS&A) : Opgericht in Leuven in 1998.

  • Konfrontatie met Moderne Architektuur (KoMA) : Opgericht in 1990.

  • Association pour la Promotion et la Recherche sur l’Architecture Moderne à Liège (APRAM) : Opgericht in 2001.

  • Bouwen Wonen Nu : Opgericht in Brugge in 1963.

  • Archipel : Vereniging Opgericht in Brugge in 1987.

  • Charles DuyverVereniging van de gelijknamige Charles Duyver Prijs opgericht in 1986.

Andere verenigingen voor de bevordering van de architectuur

Andere verenigingen bevorderen de architectuur door middel van een specifieke aanpak:

- SUPERNOVa : Vereniging die zich bezighoudt met de studie van recente ontwikkelingen in de architectuur, kunst, design en stedenbouw, presentatie van nog onbekende of niet gerealiseerde projecten).

- ABC (Art Basics for Childrens) : initiatie en/of verdieping van verschillende kunstvormen voor kinderen en volwassenen.)

- PRATIC.BE : Website voor de promotie van culturele architectuurpraktijken.

De Wereld Architectuur Dag (in België)
Opgericht in 1997 op initiatief van de Internationale Unie van Architecten (UIA), die jaarlijks de datum (maand oktober) en het algemene thema vaststelt, werd deze dag in 2002 voor het eerst in België georganiseerd door het Vlaamse Architectuur Instituut (Vai): in een aantal steden zijn recentelijk voltooide gebouwen die overeenstemmen met een bepaald gekozen thema, opengesteld voor het publiek.

De Erfgoeddagen
Deze dagen, georganiseerd in de drie regio's rond een bepaald thema, laten het publiek toe om verschillende getuigen van het erfgoed te ontdekken. Deze dagen vinden begin september plaats.

De Vlaamse Renovatiedag
Deze dagen, die sinds 1999 in het Vlaamse Gewest worden georganiseerd, vinden plaats op een zondag in mei.

Bibliotheken en documentatiecollecties
Naast de hierboven genoemde organisaties zijn er nog andere documentatiecentra op het gebied van architectuur, stedenbouw of landschapsarchitectuur, zoals de René Pechère Bibliotheek (Tuinkunst) en het Paul Duvigneaud Centrum (Documentatie van de Stedelijke Ecologie), die nu zijn geïntegreerd in het CIVA, of de bibliotheken van de verschillende instituten voor architectuur en stadsplanning.

Musea gewijd aan oude of traditionele architectuur en bouw
Naast musea voor moderne en hedendaagse architectuur heeft België ook een reeks musea gewijd aan de volksarchitectuur (o.a. Domaines de Bokrijk of Fourneau-Saint-Michel), oude architectuur (Horta Museum) of bouwmaterialen en -technieken (o.a. Marmer, Leisteen of Baksteenmuseum).

Unie van Vrouwelijke Architecten van België (UVAB) - Union des Femmes Architectes de Belgique (UFAB)
Het werd in 1978 opgericht door Dita Roque-Gouvary en is geïnspireerd door de International Union of Women Architects. Het verdween in het begin van de jaren 2000. Terug opgestart in 2018.

Wallonie-Bruxelles-Architecture (WBA)
Eenheid Architectuur van de Federatie Wallonië-Brussel (FWB), opgericht in 2007, die aan de basis zal liggen van de oprichting van het Cultureel Instituut voor Architectuur Wallonië-Brussel (ICA-WB), dat eind 2019 van start gaat.